تخم گذاري قناري و مراقبت از تخمها:
پس از مطمئن شدن از آمادگي قناري نر و ماده هر دوي آنها را بايد در يك قفس پهلوي هم قرار داد. در چند روز اول ممكن است به نظر آيد كه با يكديگر جنگ مي كنند اما اين علامت خوبي است كه حكايت از جفت خوردن آنها است.
چنانچه مشاهده شود كه ماده قناري اقدام به كندن پرهاي سينه خود مي كند و يا پنبه و چيزهاي ديگري را در قفس جمع مي كند ، موقع آن رسيده كه اقدام به لانه گذاري در قفس شود.
اغلب قناريها با گذاشتن اولين و بعضي با گذاشتن چهارمين تخم ، لانه سازي را به پايان مي رسانند. بنابراين اگر وسايل لانه سازي زودتر در قفس قرار داده شود ، قناري پس از تمام كردن لانه ، دوباره آن را خراب مي كند و مجددا آن را مي سازد . اين عمل ممكن است در بعضي از قناريها موجب بي حوصلگي و خستگي شود و لانه ي نامرتب و نامنظمي داشته باشند.
اگر مشاهده شود كه قناري لانه خوبي نمي تواند بسازد بهتر است در ساختن لانه به او كمك شود.
در مدتي كه قناري نر و ماده پهلوي هم هستند و تا قبل از تخم گذاري بايد هفته اي يكي دو بار به آنها غذاي تخم مرغي و يا همطراز آن داده شود. اما همين كه زمان تخم گذاري ماده قناري فرا رسيد بايد غذاي تخم مرغي قطع شود.
تعداد تخم قناري از 2 تا 8 عدد متغيير مي باشد. اما به طور معمول 4 عدد مي باشد. قناري ماده معمولا بين ساعت 6 تا 7 صبح اقدام به تخم گذاري مي كند. معمولا قناري تخمهاي خود را پشت سر هم و هر روز يكي از آنها را مي گذارد.
تخمهاي اول تا سوم بهتر است برداشته شود و بجاي آن تخم مصنوعي و يا تخمهاي خراب شده از لانه هاي قبل قرار داده شود و در عصر روز سوم كه تخم چهارم گذاشته مي شود همه آنها را به لانه برگردانده و تخمهاي مصنوعي از لانه خارج شود. براي برداشتن و قرار دادن تخم ها در لانه بهتر است از يك قاشق چايخوري استفاده شود تا به پوسته ظريف تخم ها صدمه اي وارد نشود.
پس از اينكه آخرين تخم گذاشته شد بهتر است لانه براي آخرين بار مرتب شود و به گوشه و زير لانه داروي ضد كنه قناري با احتياط پاشيده شود .
معمولا 14 تا 15 روز طول مي كشد تا جوجه ها از تخم بيرون آيند. در اين مدت بايد غذاي ساده و هفته اي يكبار نيز غذاي تخم مرغي به قناري داده شود.
بعضي اوقات پرده داخلي تخم قناري به علت گرما و خشكي هواي اتاق به اندازه اي خشك مي شود كه جوجه قناري قادر به پاره كردن آن نمي باشد و در نتيجه نخواهد توانست تا از تخم بيرون آيد و تلف خواهد شد.
بعضي اوقات نيز نصف بدن جوجه از تخم خارج شده ولي به علت پرده خشك شده خلاصي جوجه به طور كامل از تخم عملي نمي شود در اين موقع برس كوچكي از پشم شتر را بايد در آب گرم فرو برده و با آن پرده داخلي تخم را تر نمود.
براي جلوگيري از اين پيشامد در روزهاي آخر ، همه روزه بايد قدري آب به كف اتاق قناريها پاشيده شده و يا يك ملافه خيس در آن آويزان كرد.
از صبح روز چهاردهم بايد منتظر خروج اولين جوجه از تخم باشيد. چنانچه تا عصر روز چهاردهم شكافي در تخمها مشاهده نشد بايد از تخمها امتحان به عمل آيد تا از خراب نشدن آنها مطمئن شويد.
امتحان تخم قناري به اين ترتيب صورت مي گيرد:
يك ورقه مقوا را كه يك طرف آن سياه رنگ باشد را برداشته و سوراخي _ كمي تنگ تر از قطر تخم قناري _ در آن ايجاد نماييد. اين ورقه را در دست چپ به طوري كه شست در طرف سياه آن قرار گيرد نگاه ميدارند سپس تخم قناري را با انگشت شست و سبابه دست راست برداشته و در مقابل سوراخ مقوا ، در برابر روشنايي نگاه داشته و به داخل آن نگاه كنيد. اگر تخم شفاف باشد دليل بر اين است كه تخم نطفه نداشته و اگر لك يا نقطه هاي تيره داشته باشد علامت آن است كه تخم به علتي فاسد شده است. اگر تخم سياه و حاجب ماوراء بود حتما داراي جوجه مي باشد. اين تخمهاي جوجه دار را به لانه بازگردانيد و تا صبح روز پانزدهم منتظر بمانيد. اگر تا آن موقع هم تخمها به حال خود باقي ماندند با يك چوب سر تيز و يا ته سوزن در سر پهن تخم ، يك سوراخ كوچك ايجاد نماييد و آن را به لانه بازگردانيد. يكي دو ساعت صبر كنيد . اگر پيشرفتي در سوراخ ايجاد شده در تخم حاصل نشد آنرا در امتداد نوك جوجه ، توسعه دهيد تا تمام نوك ظاهر شود و مجددا آن را به لانه بازگردانيد تا جوجه خودش را آزاد نمايد.
تخمي كه جوجه زنده يا مرده در آن دارد چنانچه در ظرف آب قرار دهيد ، تا نصفه در آب فرو مي رود. و اگر آنرا در روي سطح صافي قرار دهيد بر خلاف جاذبه زمين بر روي سر نوك تيز خود مي ايستد.
به هر حال بايد به اين نكته توجه كرد كه تا جايي كه ممكن است اجازه دهيم تا خود جوجه از تخم خارج شود و در صورت نياز تنها با سر پهن تخم جوجه عملي را انجام داد و هرگز با سر نوك تيز تخم ،كاري انجام ندهيم